ورق فولادی در بازار انواع مختلفی دارند و از جنبه‌های گوناگونی قابل دسته‌بندی است. ضخامت ورق‌های فولادی به ویژگی‌های مختلفی بستگی دارد و هر یک برای موارد متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین ضخامت ورق‌های فولادی تاثیر به سزایی بر روی خواص مکانیکی، قیمت محصول و میزان کیفیت دارد.
آگاهی از این مقادیر برای مشتریان، مهندسان صنایع و علاقه‌مندان به صنایع فولاد مفید است. در این مقاله به بررسی جدول ضخامت انواع ورق‌های فولادی می‌پردازیم و ارتباط میان ضخامت ورق‌های فولادی و کاربردهای آن را بررسی می‌کنیم.
آشنایی با ورق فولادی و بررسی جدول ضخامت انواع ورق
ورق فولادی را در بازار به نام ورق آهنی فلزی نیز می‌شناسند. سطح این ورق مسطح‌تر از آهن است و از شمش فولاد یا بیلت تولید می‌شود. ورق‌های فولادی نسبت به ورق‌های شمش فولاد استفاده‌ی گسترده‌تری دارند و بیشتر به فروش می‌روند. نام‌گذاری ورق‌های فولادی طبق روش تولید یا مواد خام اولیه انجام می‌شود که این مورد برای بررسی جدول ضخامت انواع ورق اهمیت زیادی دارد.
ورق‌های فولادی بر اساس سه استاندارد آلمان، روسیه و آمریکا ساخته می‌شود و به همین دلیل در ایران قیمت آن‌ها متفاوت است. این ورق‌ها با توجه به درصد کربن موجود در آلیاژ، خواص و فرآیند تولید کاربردهای متفاوتی دارند و در مواردی مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ورق فولادی در میان مصالح فولادی بسیار کاربرد دارد که در مصارف متنوعی از آن استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای ورق فولادی به شرح زیر است:
- ساخت سقف‌های شیروانی
- ساخت لوازم و تجهیزات فلزی
- خودروسازی
- کف‌سازی
- کشتی‌سازی
- ساخت آب‌رو و کانال کولرها
استفاده از ورق‌های فولادی مزایای فراوانی برای مشتریان به همراه دارد. برای نمونه می‌توان آن‌ها را به صورت کلاف جمع کرد و مقدار زیادی از آن را در جای بسیار کمی گنجاند. البته این ورق‌ها مزایا و کاربردهای دیگری نیز دارند که در ادامه با بررسی جدول ضخامت انواع ورق با هر یک از آن‌ها آشنا خواهید شد.
بررسی جدول ضخامت انواع ورق
بررسی انواع ورق آهنی
با وجود این‌که تعداد ورق‌های آهنی برای بررسی در جدول ضخامت انواع ورق زیاد است، اما در این قسمت به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. ورق سیاه
ورق سیاه دارای دو نوع صنعتی و معمولی است و در بازار با نام ورق گرم هم شناخته می‌شود. این ورق‌ها در استانداردهای مختلفی تولید شده و برای اندازه‌گیری میزان کیفیت آن از شاخصی به نام ST استفاده می‌کنند. این ورق‌ها در شاخص ST بین ۳۳ تا ۵۲ قرار می‌گیرند.
این نام‌گذاری به دلیل مقدار کربن موجود در مواد سازنده ورق است. به عبارت دیگر ورق سیاه ST33 میزان کربن کمتری دارد و در نتیجه نسبت به مدل‌های دیگر انعطاف‌پذیری بیشتری دارد.
هر چه مقدار این عدد افزایش یابد، طبیعتا انعطاف‌پذیری آن نیز کاهش می‌یابد و روی قیمت نهایی محصول اثرگذار است. به طور معمول ورق سیاه به صورت صاف و صیقلی در دسترس نیست و بیشتر برای صنایعی به کار می‌رود که شکل ظاهری این محصولات ملاک نیست.
شاید رایج‌ترین و پرفروش‌ترین نوع ورق سیاه ST37 باشد که به لحاظ سختی و انعطاف‌پذیری در حد وسط قرار دارد. از این نوع ورق بیشتر برای اسکلت‌سازی و سوله‌سازی استفاده می‌شود. دیگر کاربردهای این محصول به شرح زیر است:
- پروژه‌های صنعتی مانند سدسازی، پتروشیمی و مخزن‌سازی
- بدنه خودروها
- کف خودروها
- انواع پروفیل
- تانکرسازی
- کشتی‌سازی
- لوله‌های درزدار
مقدار ضخامت ورق‌های سیاه بازه‌ی بسیار گسترده‌ای را شامل می‌شود و به همین دلیل مشتریان می‌توانند انتخاب‌های زیادی داشته باشند. خوب است بدانید حداقل ضخامت این نوع ورق‌ها به دلیل جنس و مواد اولیه‌ی آن ۲ میلی‌متر و حداکثر ۶۰ میلی‌متر است. البته برخی کارخانه‌های تولیدی، ورق‌های سیاه را تا ۱۰۰ میلی‌متر نیز تولید می‌کنند که کاربردهای آن بسیار خاص و محدود است.
۲. ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه نوی دیگر از ورق‌های آهنی است که برای بررسی جدول ضخامت انواع ورق کاربرد دارد. این ورق با فلز روی پوشیده شده و اگر پوشش گالوانیزه برداشته شود، بازهم در برابر زنگ‌زدگی و خطرات دیگر مقاوم است. برای تولید این محصول از ورق روغنی استفاده می‌شود که ابتدا در وان مذاب قرار می‌گیرد.
ورق‌های گالوانیزه در کوره رنگ‌پاشی شده و برای سقف سالن‌ها و کانکس‌ها کارایی دارد. طبق پژوهش‌های انجام شده، کاربرد ورق گالوانیزه نسبت به سایر ورق‌های فولادی بیشتر است و به همین دلیل بیشتر از آن استفاده می‌کنند.
ضخامت این ورق‌های در بازه‌ی محدودی قرار دارند که نازک‌ترین آن ۰.۳۵ میلی‌متر و ضخیم‌ترین آن ۲.۵ میلی‌متر است. مقدار ضخامت ورق‌های گالوانیزه با کاربرد آن در مصارف مختلف رابطه‌ی مستقیم دارد. برخی از کاربردهای مهم ورق‌های گالوانیزه به شرح زیر است:
- ساخت تانکرهای آب
- ساخت کابین‌های آشپزخانه
- صنعت خودروسازی
- تولید لوله‌های انتقال آب
- راویزهای ساختمانی و مصالح
- ساخت سقف سوله‌های مختلف
۳. ورق استنلس استیل
بی‌شک یکی از پرکاربردترین ورق‌های فولادی، ورق استیل است که دانستن اطلاعاتی از آن برای بررسی جدول ضخامت انواع ورق ضروری است. از ورق‌های فولادی در لوازم خانگی، آسانسور انواع ساختمان‌ها، دکوراسیون ساختمان‌های مسکونی _ اداری و موارد دیگر استفاده می‌شود. این ورق‌ها به دلیل مقاومت در برابر رطوبت و اکسیداسیون، در سال‌های اخیر بیشتر استفاده می‌شوند.
ورق‌های فولادی در مصارف متعددی همچون صنایع کاربرد دارند. برای نمونه سری ۳۰۰ آن‌ها به دلیل استفاده از کروم خاصیت ضد زنگ دارد. سری ۴۰۰ نیز خاصیت جوش‌پذیری و مقاومت فراوان در برابر خوردگی دارد و به همین دلیل بسیار محبوب است.
بازه‌ی ضخامت ورق استیل بسیار گسترده است و به همین دلیل کاربردهای فراوانی نیز دارد. نازک‌ترین این ورق‌ها ۰.۳ میلی‌متر است و تا ۲۰ میلی‌متر نیز ادامه دارد. از گریدهای گوناگون این سری به منظور ساخت وسایل روزمره، دکوراسیون، قاشق، چنگال و همچنین اگزوز خودرو استفاده می‌شود. برخی از کابردهای ورق استنلس استیل به شرح زیر است:
- ساخت آسانسور
- صنایع غذایی
- صنایع غذایی
- کشتی سازی
- هواپیما سازی
- ساخت لوازم منزل
ضخامت ورق استنلس استیل
۴. ورق روغنی
ورق روغنی با فرآیند نورد سرد در فشار بالا تولید می‌شود. در این فرآیند ورق فلزی در دمایی میان دمای اتاق و ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار گرفته و بعد از آن فشار شدیدی روی آن اعمال می‌شود. در این حین ورق فلزی از بین غلطک‌ها عبور می‌کند. این مقدار حرارت برای برخی فلزات استفاده می‌شود.
این فرآیند نه تنها برای کاهش یا تنظیم ضخامت ورق‌های روغنی انجام می‌گیرد، بلکه ویژگی‌هایی نظیر استحکام و دوام را به آن اضافه می‌کند. مقاومت در برابر فشار از ویژگی‌های مهم ورق‌های روغنی است و به همین دلیل نسبت به دیگر ورق‌های فلزی در جدول ضخامت انواع ورق بیشتر استفاده می‌شود.
این ورق‌ها ظاهر براق و درخشانی دارند و دلیل نام‌گذاری آن اجرای فرایند روغن‌کاری در یکی از مراحل ساخت است. این مرحله باید بعد از اتمام فرآیند نورد سرد انجام گیرد تا مقاومت ورق در مقابل خوردگی و اکسید شدن بیشتر شود.
ضخامت ورق‌های روغنی با توجه به برند و کارخانه‌ی تولیدی آن قابل بررسی است. برای نمونه فولاد مبارکه ورق‌های روغنی در بازه‌ی ۰.۵ تا ۲ میلی‌متر تولید می‌کند. کارخانه هفت الماس نیز آن را در بازه ۰.۴ تا ۲ میلی‌متر تولید می‌کند. ضخامت ورق‌های روغنی فولاد غرب نیز ۰.۴ تا ۲ میلی‌متر است. از کاربردهای ورق روغنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خودروسازی
- ساخت لوازم خانگی
- ساخت منابع ذخیره‌سازی مانند کپسول‌های آتش‌نشانی
- ساخت صنایع روشنایی و کاور آن‌ها
- تولید انواع آبگرمکن
- فیلترسازی
- ساختمان‌سازی
- ساخت تابلو برق
نگاهی به مهم‌ترین ورق‌ها در جدول ضخامت انواع ورق
۵. ورق اسیدشویی
ورق اسیدشویی یکی دیگر از ورق‌های مورد استفاده در جدول ضخامت انواع ورق برای صنایع مختلف است که کاربرد آن از روی نامش مشخص است. این ورق‌ها از نورد گرم یا ورق سیاه به دست آمده و در مواردی که ظاهر یا کیفیت سطح مورد توجه باشد، از آن استفاده می شود. سطح ورق سیاه چربی‌ها و آلودگی‌هایی دارد که به کمک نوعی اسید (معمولا اسید کلریدریک) پاک‌سازی می‌شود.
این فرآیند با نام اسیدشویی یا فلاکسینگ شناخته شده و مقادیر زیادی از زغال‌های سطحی و ناخالصی‌های موجود در آن حذف می‌شود. این محصول تحت روش‌های مختلف ساخته شده و در ابعاد مختلفی تولید می‌شود. در مجموع ورق اسیدشویی سطحی درخشان، تمیز، بدون اکسید و آلودگی دارد.
برای ساخت ورق اسیدشویی ابتدا آن را روی ورق گرم قرار می‌دهند که تا حد زیادی به پوسته‌زدایی کمک کند و سطح آن را به کیفیت ایده‌آلی برساند. ضخامت این ورق‌ها به طور معمول در بازه ۱.۵ میلی‌متر تا ۶ میلی‌متر است.
بررسی ضخامت ورق‌های فولادی بازار
همان‌طور که گفته شد، ورق‌های فولادی از مهم‌ترین مصنوعات فلزی در صنایع گوناگون هستند و از این رو با ضخامت‌های مختلفی به وجود می‌آیند. پیش از بررسی جدول ضخامت انواع ورق با مقادیر آن‌ها آشنا می‌شویم. در واقع برای این که صنایع مختلف بتوانند از مزایای ورق‌های فولادی استفاده کنند، ضخامت‌های متنوعی درنظر گرفته شده است.
این ضخامت اغلب با واحدهای میلی‌متر یا اینچ اندازه گرفته شده و به عواملی مانند نوع ورق و کاربرد آن بستگی دارد. به طور کلی ضخامت ورق‌های آهنی از ۰.۱۸ میلی‌متر آغاز شده و تا ۵۰ میلی‌متر نیز برای استفاده در صنایع بزرگ تولید می‌شود.
برای نمونه ورق آهنی با ضخامت بالا را می‌توان برای ساخت سازه‌های پل یا تجهیزات مرتبط با کشاورزی به کار برد. این در حالیست که ورق‌های نازک بیشتر در ساخت قطعات خودرو یا تجهیزات الکترونیکی به کار می‌روند.
ورق‌های نازک فولادی در بازه‌ی ۰.۱۸ میلی‌متر تا ۲.۷۵ میلی‌متر تولید می‌شوند و ورق‌های متوسط نیز در بازه‌ی ۳ میلی‌متر تا ۵ میلی‌متر ساخته می‌شوند. ورق‌های فولادی با اندازه‌ی ۵۰ یا ۶۰ میلی‌متر جزو ورق‌های ضخیم به شمار می‌روند. آگاهی از ضخامت ورق آهنی به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان برای تعیین ضخامت ایده‌آل و کاربردهای متنوع کمک می‌کند.
ضخامت انواع ورق‌های فولادی در بازار
جدول ضخامت انواع ورق آهنی تولید داخل
ورق‌های آهنی با ضخامت‌های مختلفی توسط تولیدکنندگان داخلی ساخته می‌شود و در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد. تولید ورق‌های فولادی به تازگی در کشورمان آغاز شده و ما برای تولید باکیفیت آن از متخصصان و کارشناسان ماهر در این زمینه بهره می‌بریم. در حالی‌که در گذشته ناچار به وارد کردن این ورق‌ها بودیم، امروزه به خودکفایی بیشتری رسیده‌ایم.
البته با توجه به واردات بسیاری از مواد اولیه این ورق‌ها، قیمت آن باز هم دستخوش تغییرات می‌شود. جدول ضخامت انواع ورق نشانگر محدوده‌های ضخامتی است و با توجه به ضخامت ورق‌ها، از آن‌ها در صنایعی مانند ساختمان‌سازی، خودروسازی و فلزی کاربرد دارند.
| نوع ورق | ضخامت |
| ورق سیاه | ۲ تا ۱۰۰ میلی‌متر |
| ورق گالوانیزه | ۰.۱۸ تا ۶ میلی‌متر |
| ورق استیل | ۰.۲ تا ۴۰ میلی‌متر |
| ورق روغنی | ۰.۳ تا ۲.۵ میلی‌متر |
| ورق اسیدشویی | ۱.۵ تا ۶ میلی‌متر |
| ورق رنگی | ۰.۲۵ تا ۱.۵ میلی‌متر |
| ورق آلومینیوم | ۰.۳ تا ۱۰ میلی‌متر |
| ورق سربی | ۰.۵ تا ۲ میلی‌متر |
| ورق شیروانی | ۰.۳ تا ۰.۷ میلی‌متر |
| ورق ضدسایش | ۱.۵ تا ۳۰ میلی‌متر |
| ورق برنجی | ۱ تا ۶ میلی‌متر |
| ورق مسی | ۰.۳ تا ۹ میلی‌متر |
سخن پایانی
ورق‌های فولادی در صنایع مختلفی کاربرد دارند و هر یک در زمینه‌ی خاصی استفاده می‌شوند. انواع ورق‌های فولادی شامل ورق سیاه، ورق گالوانیزه، ورق استیل، ورق روغنی، ورق اسیدشویی، ورق رنگی، ورق آلمینیوم، ورق سربی، ورق شیروانی، ورق ضدسایش، ورق برنجی و ورق مسی در مصارف متعددی استفاده می‌شود و کاربردهای گوناگونی دارند.
این ورق‌های فولادی در ضخامت‌های مختلفی تولید شده و هر یک کاربرد منحصر به فردی دارند. در این مطلب به بررسی جدول ضخامت انواع ورق‌های فولادی پرداختیم و کمترین و بیشترین ضخامت تولیدی ورق‌های فولادی را ذکر نمودیم که امیدواریم از آن بهره برده باشید. فراموش نکنید برای به کار بردن این ورق‌های فولادی در شرایط مختلف باید به ضخامت آن توجه فراوانی داشته باشید.
