مصالح زیادی وجود دارد که به صورت کلی در ساختمان سازی استفاده می شود. کیفیت این مصالح سبب ایمنی و در نتیجه بهبود وضعیت ساختمان می شود. ناودانی ها به طور گسترده در ساختمان سازی و صنایع وابسته به آن استفاده می شوند. بهبود کیفیت ناودانی‌ها سبب صرفه جویی در وقت و هزینه می شود. در این مقاله سعی کردیم نقاط مثبت و مهم و کاربرد درباره ناودانی‌ها را به صورت کامل برای شما بازگو کنیم تا بتوانید به درستی از آن‌ها در پروژه‌های ساختمانی استفاده کنید.

ناودانی چیست ؟

ناودانی، یک نوع پروفیل فولادی است که به شکل(U)یا (C) ساخته می‌شود و به طور گسترده در صنعت ساختمان‌سازی و ساخت سازه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قالب‌های فولادی اغلب در قسمت‌های مختلف سازه، به عنوان اعضای باربر، ایجاد کننده‌ی استحکام و تیرک‌های ساختمانی، پایه‌های عمیق و دیگر کاربردها به کار می‌روند. ناودانی ها به دلیل نورد گرم تولید می شود. ناودانی‌ها عموما در سه سطح افقی و عمودی به کار می رود. این پروفیل به شکل‌های مختلف، در اندازه، شکل‌ های مختلف تولید و استفاده می شود. نوع شکل ساختاری پروفیل‌های ناودانی، نوعی مقاومت به آن ‌ها می بخشد، که مهاربندی آن را ایده آل می کند.

تاریخچه ناودانی

ناودانی به عنوان یکی از مقاطع فولادی، تاریخی نسبتاً طولانی در صنعت ساختمان و مهندسی سازه دارد. قبل از قرن 19 از ناودانی زیاد شناخته شده نبود اما استفاده از مواد مختلف برای ساخت سازه‌ها از زمان‌های باستان وجود داشته است، اما این مواد بیشتر شامل چوب، سنگ و خشت بود. از آهن نیز در زمان‌های قدیم برای ساخت ابزار و سلاح استفاده می‌شد.پس از مدتی با  توسعه فولاد در قرن 19 و همچنین با پیشرفت فناوری در استخراج و فرآوری فولاد در قرن 19، استفاده از فلزات در ساخت سازه‌ها رونق گرفت. اولین ناودانی‌ها در این دوره تولید شدند، که عمدتاً به صورت دستی و با تکنیک‌های ابتدایی شکل‌گیری بودند. سال‌های 1850 تا 1900 به تدریج، تولید ناودانی‌های فولادی به شکل صنعتی درآمد. در این زمان، فناوری‌های جدیدی مانند نورد گرم و سرد به وجود آمدند که امکان تولید مقاطع با اشکال مختلف و دقت بالا را فراهم کردند.

در اوایل قرن 20، پیشرفت‌های بیشتری در زمینه حفاظت از فولاد در برابر زنگ‌زدگی به وجود آمد. ناودانی‌های گالوانیزه (پوشش‌دار با روی) به عنوان یک گزینه محبوب در ساخت سازه‌ها مطرح شدند، زیرا عمر مفید بیشتری داشتند و در شرایط جوی مختلف مقاوم‌تر بودند.

پس مدتی استفاده از ناودانی گسترش یافت. استفاده وسیع  از ناودانی در قرن 20 با توسعه صنعتی و افزایش نیاز به ساخت و ساز در دوران پس از جنگ جهانی دوم، ناودانی‌ها به یک جزء حیاتی در ساخت‌وساز تبدیل شدند. آن‌ها به عنوان عناصر کلیدی در تأسیسات، اسکلت‌های ساختمانی و سازه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

اما امروزه ناودانی‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند و شامل استانداردهای مختلفی هستند. تصمیم‌گیری برای انتخاب نوع ناودانی بستگی به نیاز خاص پروژه، شرایط جوی، بارگذاری‌ها و سایر عوامل دارد. تاریخچه ناودانی نشان‌دهنده تکامل و پیشرفت در فناوری‌های ساخت و ساز است. این پروفیل، به دلیل مزایای فراوان آن، به‌عنوان یک جزء مهم در انواع پروژه‌های ساختمانی و صنعتی باقی مانده و همچنان به تکامل خود ادامه می‌دهد. با پیشرفت فناوری و شناخت بهتر از خواص مواد، انتظار می‌رود که استفاده از ناودانی و طراحی آن بهبود یابد.

ناودانی ها به عنوان مصالح از گذشته تا کنون کاربرد داشته اند.

ویژگی‌های ناودانی

ناودانی ها به دلیل اهمیتی که دارد، باید ویژگی هایی داشته باشد تا بتوان به خوبی و در جای مناسب در ساختمان سازی از آن‌ها استفاده کرد. ویژگی‌هایی که در ادامه ذکر می کنیم سبب شده تا ناودانی‌ها به پروفیل‌هایی با استقامت تبدیل شود و باعث افزایش ایمنی و پایداری سازه‌ها ‌شود.

کاربردهای ناودانی

کاربرد‌های ناودانی تا حد زیادی به جنس آن ها بستگی دارد. از آنجایی که ناودان‌ها جنس، اندازه، سایز های متفاوتی دارند، گستردگی زیادی برای آنها وجود دارد. افراد بر اساس نیاز‌های خود باید یکی از ناودان ها را انتخاب کنند. از ناودان ها عموما می توان در کار‌های مختلفی استفاده کرد، کاربردهای ناودانی ها عبارتند از:

• ساخت انواع چارچوب‌ها
•  ساخت بدنه ماشین‌آلات سنگین
• صنایع ساختمان‌سازی
•  نمای ساختمان
• بناهای معماری
•  استفاده در تجهیزات ترافیکی و گاردریل، خرپا‌ها، بادبند‌ها و ستون‌ها
• ساخت تجهیزات دریایی  

انواع ناودانی

انواع ناودانی از لحاظ فرآیند تولید

ناودانی ها انواع مختلفی دارند، از لحاظ فرآیند تولید به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

• ناودانی نورد شده :عبارت است گذر شمش طلای مذاب از غلطک ‌هایی به نام نورد. در این نوع گذر اندازه نورد با اندازه ناوردانی تولید شده برابر است که به آن ها ناودانی فابریک می گویند.
• ناودانی پرسی: این ناودان از پرس ورق‌های به طول 6 متر تولید می شوند. این ناودان‌‌ها قابل سفارش در اندازه‌های مختلف هستند.

انواع ناودانی از لحاظ شکل ظاهری

ناودانی ساده

ناودانی ساده (یا ناودانی بدون لبه) یکی از انواع ناودانی‌ها است که به صورت یک پروفیل با مقطع عرضی به شکل حرف ”   “U تولید می‌شود. این نوع ناودانی ساده ویژگی‌های خاصی دارد که آن را برای استفاده در برخی کاربردها مناسب می‌سازد. در جدول زیر برخی از ویژگی‌ها و کاربردهای ناودانی ساده را برای شما آورده ایم:

ناودانی مشبک (یا ناودانی شبکه‌ای)

نوعی پروفیل است که به‌صورت یک ساختار مشبک یا شبکه‌ای طراحی و تولید می‌شود. این نوع ناودانی به‌ طور خاص برای بالا بردن استحکام و کاهش وزن طراحی شده است. ویژگی‌ها و کاربردهای ناودانی مشبک شامل موارد زیر است:

ناودانی سبک

ناودانی سبک، نوعی از پروفیل‌های ناودانی است که با استفاده از مقادیر کمتری از مصالح (مانند فولاد) تولید می‌شود و به همین دلیل وزن کمتری نسبت به ناودانی‌های سنگین دارد. این نوع ناودانی معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به بارگذاری کم یا متوسط دارند، مناسب است. در جدول زیر ویژگی ها و کاربردهای ناودانی سبک برای شما آورده شده است.

ناودانی سنگین

ناودانی سنگین، یکی از انواع پروفیل‌های ناودانی است که با استفاده از مقادیر بیشتری از فولاد ساخته می‌شود و در نتیجه دارای وزن و استحکام بالاتری نسبت به ناودانی‌های سبک است. این نوع ناودانی معمولاً برای بارگذاری‌های سنگین و ساختارهای مستحکم استفاده می‌شود.

اندازه ناودانی ها

ناودانی‌ها به عنوان مقاطع فولادی، دارای ابعاد و وزن‌های مشخصی هستند که بسته به استاندارد و نوع ناودانی متفاوت است. در زیر به موارد ابعادی و وزنی معمول ناودانی‌ها اشاره می‌شود:

ناودانی ها  بر اساس ابعاد

ناودانی‌ها معمولاً بر اساس استانداردهای خاص، در ابعاد و اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند. یکی از استانداردهای رایج در این زمینه، استاندارد ASTM و DIN است. ابعاد اصلی ناودانی‌ها معمولاً شامل موارد زیر است:

1. ارتفاع (h ): فاصله بین دو لبه بالایی و پایینی ناودانی.

2. عرض (:(b عرض بالای ناودانی.

3. ضخامت (t ): ضخامت لبه‌های ناودانی.

ناودانی ها بر اساس مشخصات وزنی

وزن ناودانی‌ها به ابعاد و ضخامت آن‌ها بستگی دارد. وزن هر مترمکعب ناودانی به طور معمول به صورت زیر محاسبه می‌شود:

وزن = (طول × عرض × ضخامت) × چگالی فولاد

چگالی فولاد معمولاً حدود ۷٫۸ تن در متر مکعب است.

 جدول نمونه ابعاد و وزن ناودانی

در زیر جدولی از ابعاد و وزن‌های معمول ناودانی بر اساس استاندارد نورد گرم (تنظیم شده) آورده شده است:

• ابعاد و وزن ناودانی‌ها بر اساس نوع و استاندارد متفاوت است و بر اساس نیاز پروژه انتخاب می‌شود.
• برای محاسبه وزن در مقاطع مختلف، می‌توان از جداول وزن و ابعاد استاندارد مخصوص استفاده کرد.
• همیشه توصیه می‌شود که قبل از هر گونه خرید یا استفاده، به مشخصات تولیدکننده و استانداردهای مربوطه مراجعه شود.

این اطلاعات به شما کمک خواهد کرد تا ناودانی مناسب با نیازهای پروژه‌تان را انتخاب کنید.

سخن پایانی

ناودانی ها به عنوان یکی از اجزای کلیدی در صنعت ساختمان و مهندسی بسیار پر کاربرد هستند. از این پروفیل ‌های فولادی برای ساخت ساختمان‌های ایمن و مستحکم استفاده می شود. نوع ناودانی استفاده شده در پروژه ‌ها بر اساس نیاز پروژه تعیین می شود. استفاده از ناودانی مناسب سبب افزایش دوام و استحکام سازه‌ها خواهد شد. بنابراین، شناخت دقیق از ویژگی‌ها و کاربردهای مختلف ناودانی‌ها، به مهندسان و طراحان این امکان را می‌دهد که بهترین تصمیم‌ها را در مراحل طراحی و اجرا اتخاذ کنند و سازه‌هایی ایمن و کارآمد بسازند.